Yuiyu
Tyututu: Nǔ e è nɔ zán dó jla nǔ lɛ ɖó é ɖé ɖò Gbɛ̀ ɔ Bǐ Mɛ
Social media ko huzu akpáxwé taji ɖé ɖò gbɛzán égbé tɔn mɛ. Sín kancica xá xɔ́ntɔn lɛ kpo xwédo lɛ kpo jí kaka jɛ hwenu e è nɔ zán xójlawema gbɛ̀ ɔ tɔn lɛ é jí, xóɖɔɖókpɔ́ sín tɛn ɛntɛnɛti tɔn lɛ huzu lee mǐ nɔ ɖɔ xó gbɔn é. Tyututu wɛ nyí nǔ yɔyɔ̌ e è gɔ́ nú xóɖɔɖókpɔ́ sín tɛn ɛntɛnɛti tɔn lɛ é, bɔ é ko ɖò jɔhɔn bló wɛ kpo wuntun tɔn lɛ kpo kpodo linlin yɔyɔ̌ lɛ kpo{4}}
Tyututu ɔ, gbɛta ɖé wɛ ɖó ayǐ ɖò 2021 bɔ gbɛ̌ta nǔnywɛ xwitixwiti tɔn e tuùn nǔ dó nǔnywɛ xwitixwiti sín tɛn ɛntɛnɛti tɔn ɖé wu é ɖé wɛ nɔ sɔ́ nǔ e mɛ e nɔ zán lɛ é nɔ mɔ é kpo alɔwliwli tɔn kpo ɖó tɛn nukɔntɔn mɛ. Tɛn ɔ sín nyikɔ mɛ ɔ, é gosin gbè "ɖi" alǒ "ayi" ɖé sín gbè mɛ, bɔ è nɔ xlɛ́ gbɔn nǔjlɛdonǔwu ɖé jí bo nɔ tɔ́n ɖò ɖiɖe ɔ jí{3}}
Enɛ wu ɔ, etɛ ka ɖè Tyututu ɖó vo nú tɛn ɛntɛnɛti tɔn ɖevo lɛ? Nu mi na jɛ nukɔn ɔ, e blo bɔ e na nyi mɛ e nɔ zan bo nɔ hɛn nu ɖagbe wa ɔ. Interface ɔ mɛ mimɛ bo nɔ hɛn nu kpɛɖe, kpodo numɛtiki tɔn e bɔkun bɔ e na zan lɛ e kpodo alixlɛmɛ ɖagbe lɛ kpo nu lee mi na zan nu ɖokpo ɖokpo gbɔn ɔ. Mi ɖo na nyi mɛ e tuwun nu ganji ɖo social media ji bo na jɛ Tyutu ji, e nɔ zɔn bɔ mɛ bi nɔ mɔ nu jɛ mɛ wu{5}}
Amɔ̌, Tyututu ɔ bɔkun kpowun ǎ – é nɔ lɛ́ víví tawun! É ɖò mɔ̌ có, è hɛn ɔ, è na bló bɔ è na mɔ nǔ jɛ nǔ e ɖò jijɛ wɛ lɛ é wu, bo na lɛ́ bló bɔ nǔ e ɖò wema ɔ mɛ lɛ é na nɔ cí awǎjijɛ ɖɔhun{0}} A sixu bló bɔ nǔ e a wlan lɛ é na sɔgbe xá nǔ e è nɔ tɛ́ dó nǔ wu lɛ é, emoji lɛ, kpo nǔ e è bló lɛ é kpo, bɔ ayihun kpɛví kpɛví lɛ tlɛ tíìn bɔ a sixu xò xá xɔ́ntɔn towe lɛ.
Nǔ ɖevo e ɖò taji ɖò Tyututu mɛ é wɛ nyí ɖɔ é nɔ tɛɖɛ̌ nǔ mɛɖesunɔ tɔn lɛ jí bo nɔ lɛ́ hɛn nǔ lɛ ɖó vo ɖò tɛn ɛntɛnɛti tɔn ɖevo lɛ jí bo nɔ xò nǔ e mɛ e nɔ zán lɛ é nɔ xò kplé bo nɔ sà lɛ é, Tyututu nɔ sɔ́ jlǒ dó cyɔn alɔ nǔ mɛɖesunɔ tɔn towe lɛ jí. A sixu sɔ́ nǔ nabi e a jló na má xá gbɛ̀ ɔ é, bɔ tɛn ɛntɛnɛti tɔn ɔ nɔ zán nǔnywɛ xwitixwiti sín nǔ e ɖò nukɔn lɛ é dó hɛn nǔ towe lɛ ɖó ayijayǐ mɛ ɖò hackers kpo cybercriminals kpo sí.
É ɖò mɔ̌ có, vlafo nǔ yɔyɔ̌ hugǎn e ɖò Tyututu mɛ é wɛ nyí lee é nɔ dó wusyɛn lanmɛ nú mɛ e ɖò xá ɔ mɛ lɛ é gbɔn é. Tɛn ɔ ɖó tuto "points" tɔn ɖé bɔ é nɔ na ajɔ mɛ e nɔ zán lɛ é ɖó ye nɔ wà nǔ xá yeɖée bo nɔ lɛ́ bló nǔ e ɖò ye mɛ lɛ é wu. A sixu mɔ points gbɔn fɔtóo lɛ ɖiɖe ɖó tɛn ɛntɛnɛti tɔn jí, bo tlɛ nɔ wlan nǔ dó wema lɛ jí ɖò azǎn ɖokpo ɖokpo jí. Enɛ gudo ɔ, è sixu ɖyɔ nǔ enɛ lɛ bo na dó mɔ ajɔ lɛ ɖi nùninawema lɛ, akwɛzinzan vɔ̌nu, kpo akwɛ tlɛ kpo.{3}
É ɖò mɔ̌ có, è sixu bló tuto nú gbɛ̌ta lɛ ɖò gbɛ̌ta mɛ ɖò mɛ e nɔ zán ye lɛ é tɛntin[{0}} A sixu byɔ gbɛ̌ta lɛ mɛ sɔgbe xá nǔ e jló we lɛ é, bo na cá kàn xá mɛ e ɖò gbɛ̀ ɔ bǐ mɛ lɛ é, lobo tlɛ na bló nǔwiwa towe lɛ ɖò ɛntɛnɛti jí. A na bo nyí mɛɖé bo nɔ yí wǎn nú nǔɖiɖó lɛ, hanjiji, ayihundida lɛ, alǒ mɛ e jló na cá kàn xá mɛ e ɖó linlin ɖokpo ɔ lɛ é ɔ, Tyututu ɖó nǔɖe nú mɛ bǐ{3}}
Ɖo hwenu e e jɛ ɖiɖe ɔ ji ɔ, Tyututu yawu mɔ mɛ e nɔ xwedo mɛ e nɔ zan bo nɔ hɛn nu e nɔ hɛn mɛ gble lɛ e, nu e nɔ dɔn mɛ lɛ, kpodo mɛɖesunɔ zízé jó nú mɛɖesunɔ kpodo acɛkpikpa kpo. Tɛnmɛ ɔ ɖo iOS kpodo Android kpo ji, bɔ gbɛta e ɖo gudo tɔn ɔ nɔ ɖo azɔ wa wɛ hwebinu bo na do hɛn nu e mɛ e nɔ zan lɛ e nɔ mɔ ɔ nyɔ ganji{2}}
Enɛ wu ɔ, enyi nǔ ko cikɔ nú we ɖò tɛn ɛntɛnɛti tɔn xóxó lɛ jí bo jló na tɛ́n nǔ yɔyɔ̌ ɖé kpɔ́n bo na lɛ́ fá kɔ nú mɛ ɔ, na Tyututu ɖé Tyutue{0}} Kpodo ninɔmɛ tɔn e nɔ víví bo nɔ lɛ́ hɛn mɛ awǎjijɛ é kpo ɔ, Tyututu na huzu tɛn ɛntɛnɛti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖè é yɔyɔ̌ e a yí wǎn na é!